برگ سبز و زرد

پنجمین رویداد فرهنگی ادبی آیینه‌ها، آشنایی با شاعران دیار فارس با بررسی آراء و آثار "مکتبی شیرازی"، سیزدهم اسفندماه ١۴٠٢ با سخنرانی دکتر محمدرضا خالصی و مجری‌گری دکتر مهدی فاموری در سالن غزل تالار حافظ اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس برگزار شد. خالصی در این رویداد که به کوشش انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان فارس، معاونت امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و مؤسسه فرهنگی و هنری آفتاب مهر صبا برگزار شده بود، مکتبی شیرازی را با همه بزرگی‌اش از سرایندگان بسیار گمنام شیراز دانست و گفت: مکتبی از شاگردان علامه دوانی، ایجی، فیروزآبادی و ابن جزری است که بیشترین تأثیرپذیری خود را از علامه جلال‌الدین دوانی دارد؛ کسی که می‌توان او را پیوندگاه مکتب شیراز و ابن عربی دانست.این پژوهش‌گر ادبیات، مکتبی شیرازی را از برترین چهره‌های ادبیات فارسی دانست که در پیروی از نظامی، خمسه و لیلی و مجنون را سروده است و افزود: از آثار او منظومه لیلی و مجنون که در سال ۸۹۵ هجری قمری به تقلید از نظامی و مثنوی دیگری با نزدیک به ۱۲۰۰ بیت در آشنایی با واژه‌های قصار امام علی بن ابیطالب استدکتر مهدی فاموری نیز در این رویداد گفت: با اشاره به آن‌چه حکیم نیشابوری نوشته است، می‌توان دریافت که مکتبی شیرازی تا سال 929 زنده بوده است؛ هرچند چیز زیادی از زندگی وی در دست نیست.فاموری با اشاره به این‌که مکتبی شیرازی لیلی و مجنون خود را در سال 895 به پایان رسانده که شاید تنها برای نشان دادن مهارت خود بوده است. حمید دستگردی، لیلی و مجنون او را پس از نظامی، بهترین لیلی و مجنون دانسته است. بیشترین نوشته‌های او امروز در دست ما نیست؛ هرچند گفته می‌شود که دو کتاب از او که هنوز به زیر چاپ نرفته، در کتابخانه مدین برگ سبز و زرد...

دکتر معصومه مرادی در این نشست زمینه گرایش کودکان به کتاب را بیش از هر چیز در القا شدن آن کتاب‌ها از سوی بزرگترها و گاه هم‌نسل‌های آنان دانست و گفت: شاید یک سده دیگر بتوانیم بررسی دقیقی از آثار امروز داشته باشیم.دکتر سعید حسام‌پور، از اساتید دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه شیراز نیز در این نشست درباره چالش‌های دوگانه کودک و ادبیات همچون کودک یا کودکی بزرگ‌سالان، آموزش یا لذت، تصویر یا متن، نوشتار یا گفتار، اقتدار یا آزادی، فلسفه برای کودک یا با کودک و…، چالش متن و بافت را از همه ریشه‌دارتر دانست و گفت: متن را آن نوشتاری می‌دانیم که ساخت شده است و بافت، شرایط اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، فردی و… است که متن در آن ساخته می‌شود.حسام‌پور، با اشاره به دیدگاه جامعه‌شناسانه یا روان‌شناسانه و…، متن را روساخت و بافت را زیرساخت خواند و افزود: اگر بگوییم که آثار سه دسته مانا، گذاری و بدون پیوندگاه با کودک و نوجوان بدانیم، باید به محدودیت‌هایی همچون قانون، مردم (عرف) و گاه درون‌گاه و برون‌گاه خود نویسنده را نیز آگاه باشیم.وی با اشاره به دیدگاه فوکو که تاریخ را برآیند چالش‌برانگیزی دانش و قدرت می‌داند، حقیقت را رخدادی بیرونی خواند و تاریخ را نوشته کس یا جریانی که برای آگاه شدن به آن‌چه رخ داده است باید تاریخ را بازسازی کنیم و در این راه، به گرداب پیچیده هزارتویی خواهیم افتاد که با نمی‌دانم‌های بسیاری روبرو می‌شویم و ادامه داد: باید با گذر از کلیات و جزییات، به گفتمان و شاید ترکیب گفتمان، برای بررسی چندسطحی برسیم؛ چراکه می‌توان نوشته‌ها را در دو سطح ساده، که نویسنده با دغدغه‌هایی رو می‌نویسد که با یک بار خواندن می‌توان به ان آگاه شد و نوشتارهایی در سطح پیچیده‌ای که به ناخودآگاه انسان راه یافته‌اند برگ سبز و زرد...

شاه داعی را از زوایای گوناگون بایستی مهم دانست؛ یکی از این زوایا نوشتارهای بسیاری در زمینه‌های گوناگون است که امروزه به آن دسترسی داریم. از او 15 رساله کوچک منثور، شرح مثنوی -که می‌توان آن را از بهترین شرح‌های کلاسیک بر مثنوی دانست- و شرح گلشن راز شبستری -که از بهترین شرح‌ها بر این کتاب است- و همچنین دیوان‌های شعر او و... امروزه از او به یادگار مانده است. چهارمین نشست آیینه‌ها که به شناسایی چهره‌های ادبی قرن نهم هجری تا کنون می‌پردازد، با رویکرد آشنایی با سید نظام‌الدین حسینی شاه داعی‌الله شیرازی در سالن غزل تالار حافظ اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و همچنین بستر مجازی به کوشش انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان فارس، معاونت امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و مؤسسه فرهنگی هنری آفتاب مهر صبا، برگزار شد. دکتر مهدی فاموری در این نشست گفت: از آن رو که یک کوی و دروازه شیراز که نزدیک دروازه کازرون است، از دیرباز به نام شاه داعی  خوانده می‌شود، نام این شاعر عارف‌مسلک، برای مردم شیراز و شاید بتوان گفت برای مردم فارس، نامی آشناست. آرامستان دارالسلام شیراز نیز به جهت آن‌که آرمگاه شاه داعی را در خود دارد، گاه به نام شاه داعی نیز خوانده می‌شود؛ آرامستانی که به یمن وجود شاه داعی، بسیاری از عرفا و شعرای بزرگ شیرازی سده نهم به این سو، در آن به خاک سپرده شده‌اند. سید نظام‌الدین، محمود بن حسن حسینی واعظ داعی شیرازی، در خاندانی زاده شد که پدران‌ش همگی به نام داعی خوانده می‌شدند و از این رو تخلص خود را داعی و از آن رو که نامش نظام‌الدین بود، گاه تخلص نظامی ثانی را برای خویش برگزید. نیای بزرگ وی، داعی صغیر (حسن بن قاسم بن الحسن بن علی بن عبدالرحمن شجری بن القاسم بن الح برگ سبز و زرد...

نخستین رویداد ادبی در هوای کودکی که از سوی معاونت امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و انجمن ادبی سیب نارنجی با رویکرد آشنایی و بررسی هنر و ادبیات کودک و نوجوان استان فارس روز دوشنبه 30 ام بهمن ماه 1402 در تالار گفتگوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس برگزار شد. انتشار: فرهنگ فارس - غلامرضا خوش‌اقبال، معاون امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در این نشست گفت: در راستای پاسداشت زبان و ادب فارسی، در یک سال گذشته رویدادهای گوناگونی را به کوشش مؤسسه‌های فرهنگی و هنری و انجمن‌های ادبی، استان و شهرستان‌ها آغاز کرده‌ایم. وی ادامه داد: رویداد کوچه باغ با انگیزه آشنایی و بررسی جریان‌های ادبی شهرستان‌های استان فارس و رویداد آیینه‌های که با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان فارس در راستای آشنایی با چهره‌های ادبی سده نهم تا کنون برگزار می‌شود. معصومه مرادی، مدیرمسئول انجمن ادبی سیب نارنجی و از مدرسان، پژوهش‌گران و پویش‌گران ادبیات کودک و نوجوان شیراز، نیز در این نشست با اشاره به برگزاری رویدادهایی در زمینه رمان نوجوان، ادبیات کودک را ادبیاتی دانست که چون گنجینه‌ای ارزشمند و پنهان می‌ماند و گفت: در این رویدادها برآنیم که با بررسی و آشنایی ادبیات کودک و نوجوان، زمینه بالندگی و پیشرفت آن را فراهم سازیم. وی باور برخی از نویسندگان را بر آن دانست که ادبیات کودک باید برای کودکان متوسط نوشت و افزود: گرایش بسیاری از کودکان و نوجوانان ما امروزه به ادبیات بازگردان شده غربی است که دلیل آن را بیشتر باید در تبلیغات برخی از انتشارات‌ها و چشم و هم‌چشمی‌های نوجوانانه یافت. هرچند نویسندگان ما کم‌کاری بسیاری داشته‌اند و گاه با عامیانه‌نویسی یا نادیده گرفتن توا برگ سبز و زرد...

سنگ‌نگاره برم دلک شیراز، سنگ‌نگاره‌های ساسانی بی‌همتا، در جایی همین نزدیکی‌های شیراز، که این روزها دور از چشم رهگذران، داستان مهر شاهان ساسانی را برای‌مان می‌گوید. پسین‌گاه آن روز، با یکی از دوستان، برای گریز از شیراز، بی‌آن‌که بدانیم راه به کجا داریم، از چهارراه حافظیه، رها خاور را برگزیدیم و به راه افتادیم. گرم سخن با هم، از حافظیه، چهارراه ادبیات، بلوار گلستان، میدان کلبه، بلوار نصر غربی و شرقی را پشت سر گذاشتیم که روستاهای حسین‌آباد سرتل و دست خضر به چشم‌مان آمدند. روستاهایی که امروز دیگر بخشی از شیراز شده‌اند. در فراز و فرودهایی که می‌رفتیم، به این اندیشیدیم که این راه به کجا پایان می‌یابد؟ چراکه شیراز امروز، چهار دروازه بی در و پیکر دارد؛ یکی در باختر پایینی که در پایانه بلوار امیرکبیر است و راه به دشت‌ارژن، کازرون، نورآباد ممسنی و بوشهر دارد؛ یکی در خاور پایینی، که در پایانه بلوار تخت جمشید است و راه به پایین‌دست دریاچه مهارلو (نمک)، جهرم، فسا، لار، بندرعباس، کرمان و… دارد؛ یک راه در باختر بالایی که در ادامه جاده گویم و قلات است و به سپیدان می‌رود؛ هرچند به‌تازگی آزادراه اصفهان را نیز باید از آن سو یافت؛ و چهارم در بالادست شیراز که از دروازه قرآن می‌گذرد و راه به مرودشت و آباده و اصفهان و… دارد. راه پنجمی هم هست که از بالادست شهرک سعدی، به سوی خرامه می‌رود. همه این پنج راه، با بزرگراه امام خمینی که در دهه 1370 ه.ش ساخته شد، به هم پیوند خورده‌اند و شیراز را در بند کرده بوده‌اند؛ هرچند امروزه، شیراز با شکستن این بزرگراه، بار دیگر بر گستره خود افزوده است. امروزه می‌توان گفت گستره شیراز مرزهای طبیعی همچون رشته کوه بالایی و پایینی و رودخانه قره‌آغاج را هم درنوردیده است و دی برگ سبز و زرد...